Tất tần tật những điều cần biết về quân Mã khi bạn học chơi cờ vua

Tác giả Catthinhung 28/10/2025 16 phút đọc

Mã là một trong những quân cờ thú vị và độc đáo nhất trong cờ vua. Chuyển động hình chữ L và khả năng nhảy qua các quân cờ khác khiến nó trở thành một quân cờ thiết yếu trong cờ vua. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết cách di chuyển và bắt quân của mã, cũng như một số chiến thuật chính giúp bạn tối đa hóa hiệu quả của nó trên bàn cờ.

Đặc điểm chung của quân mã

Mã là một trong những quân cờ phụ trong cờ vua, cùng với Tượng. Mặc dù giá trị điểm của nó thấp hơn Xe và Hậu, nhưng cách di chuyển độc đáo của nó khiến nó đặc biệt hữu ích trong các giai đoạn khác nhau của ván cờ.

Giá trị: Trong hệ thống điểm, quân mã có giá trị khoảng 3 điểm, giống như quân tượng.
Vị trí bắt đầu: Mỗi người chơi bắt đầu trò chơi với hai quân mã, được đặt vào ô b1 và g1 cho quân Trắng, và ô b8 và g8 cho quân Đen.
Biểu tượng: Nó tượng trưng cho một con ngựa chiến và giống như biểu tượng của nó, chuyển động của nó trên bàn cờ bao gồm việc nhảy qua các quân cờ khác, khiến nó trở nên độc đáo và không thể đoán trước.

Quân mã di chuyển như thế nào?

Quân mã có một chuyển động độc đáo trong cờ vua, tạo thành hình chữ L. Đặc điểm này khiến nó trở thành quân cờ duy nhất trong cờ vua có thể nhảy qua các quân cờ khác. Hãy cùng xem xét kỹ hơn cách di chuyển của quân mã:

Chuyển động hình chữ L của Knight

Quân mã di chuyển theo hình chữ L , nghĩa là nó di chuyển hai ô theo một hướng (theo chiều dọc hoặc chiều ngang), rồi một ô theo hướng vuông góc hoặc ngược lại. Chuyển động này cho phép quân mã có thể di chuyển đến tám ô từ vị trí trung tâm.

Ví dụ: Nếu quân mã ở ô d4 , các ô có thể di chuyển đến là: c6, e6, c2, e2, b5, b3, f5 và f3 , miễn là các ô này nằm trong bàn cờ. Vì lý do này, tốt hơn hết là đặt quân mã ở giữa bàn cờ, nơi nó có nhiều nước đi hơn.

Quân mã nhảy qua quân ta hoặc quân địch

Một trong những đặc điểm quan trọng nhất của quân mã là khả năng nhảy qua các quân cờ khác , dù là quân ta hay quân địch. Điều này khiến quân mã trở thành quân cờ lý tưởng để vượt qua các chướng ngại vật và tìm đường đi bất ngờ trên bàn cờ.

Ví dụ: Nếu quân mã ở g1 và có nhiều quân cờ giữa nó và f3 thì điều đó không thành vấn đề — quân mã có thể nhảy qua chúng và đến f3 mà không gặp vấn đề gì.

Quân mã bắt quân như thế nào trong cờ vua?

Quân mã bắt quân bằng cách di chuyển tương tự như nước đi thông thường: khi đến ô có quân địch, nó sẽ chiếm chỗ và loại quân đó khỏi bàn cờ . Quân mã chỉ có thể bắt quân địch nằm trên ô mà nó có thể di chuyển đến theo hình chữ L.

Ví dụ về cách quân mã ăn trong cờ vua

Hãy tưởng tượng quân mã trắng ở ô d4 và quân đen ở ô f5 . Quân mã có thể di chuyển đến ô f5 và bắt quân đen, loại quân đen khỏi bàn cờ.

Ngoài ra, có thể có quân cờ ở e5 hoặc e4 , nhưng quân mã vẫn có thể bắt quân hậu đen ở f5 , vì nó có thể nhảy qua những ô này.

Hạn chế trong việc bắt quân mã

Không thể bắt quân theo đường chéo hoặc theo đường thẳng: Không giống như quân Xe, Tượng hoặc Hậu, quân Mã không thể bắt quân theo đường thẳng hoặc theo đường chéo. Chuyển động của nó bị giới hạn nghiêm ngặt theo hình chữ L.
Không thể bắt nhiều quân cờ: Quân mã chỉ có thể bắt một quân cờ trong mỗi lượt và không có nước đi đặc biệt nào cho phép bắt nhiều quân cờ cùng một lúc.

Mã trong cờ vua có giá trị bao nhiêu?

Mã có giá trị xấp xỉ 3 điểm , tương tự như Tượng, nhưng với chuyển động hình chữ L độc đáo cho phép nó nhảy qua các quân khác. Mã đặc biệt hiệu quả khi được bố trí ở trung tâm bàn cờ, và khả năng tạo ra chiến thuật bất ngờ ở những vị trí phức tạp khiến chúng rất có giá trị trong một số tình huống chiến lược. Mặc dù phạm vi di chuyển hạn chế, tính linh hoạt của mã hoàn toàn bù đắp cho nhược điểm này.

Quân mã trong chiến lược cờ vua

Chuyển động của quân mã cho phép bạn thực hiện những động tác phức tạp, khó đoán trước, khiến đối thủ bất ngờ trong nhiều trường hợp. Dưới đây là một số chiến lược có thể giúp bạn tận dụng tối đa sức mạnh của quân mã:

Mã tập trung

Đặt quân mã ở giữa bàn cờ là một chiến lược mạnh mẽ, vì một quân mã ở ô trung tâm có thể kiểm soát tối đa tám ô vuông. Điều này mang lại cho nó khả năng cơ động cao hơn nhiều so với khi đặt ở rìa hoặc góc bàn cờ.

Ví dụ: Một quân mã ở d4 hoặc e5 có thể di chuyển đến tám ô, trong khi một quân mã ở a1 chỉ có thể di chuyển đến hai ô.

Tấn công Fork

Một trong những chiến thuật hiệu quả nhất với quân mã là chiến thuật "chĩa ba" , trong đó quân mã tấn công đồng thời hai hoặc nhiều quân của đối phương. Điều này buộc đối phương phải mất một quân, vì không thể phòng thủ cả hai quân cùng một lúc.

Ví dụ: Nếu quân mã ở ô e5 và có thể di chuyển đến ô d7 , đồng thời tấn công vua và xe, đối phương sẽ buộc phải di chuyển vua và mất xe. Chiến thuật này cũng có thể áp dụng với hậu, tượng, hoặc thậm chí là tốt.

Mã ở vị trí đóng

Ở những vị trí còn nhiều quân cờ trên bàn cờ, quân Mã thường hiệu quả hơn quân Tượng vì nó có thể nhảy qua các quân cờ khác và đến những ô mà Tượng không thể tiếp cận.
Điều này khiến Mã trở thành quân cờ then chốt trong khai cuộc và trung cuộc. Tầm quan trọng của nó càng lớn hơn khi Mã được đặt ở một ô mạnh mà Tượng không thể kiểm soát do bị giới hạn trong các ô cùng màu.

Sự khác biệt giữa quân mã và quân tượng

Mã và Tượng đều là những quân cờ nhỏ có giá trị điểm tương đương, nhưng chúng hoạt động rất khác nhau trên bàn cờ. Hiểu được những khác biệt này là điều cần thiết để sử dụng chúng hiệu quả trong trò chơi.

Ưu điểm của quân mã so với quân tượng

Tính linh hoạt ở các vị trí đóng: Quân mã lý tưởng cho các vị trí mà bàn cờ bị chặn vì nó có thể nhảy qua chướng ngại vật.

Các đòn tấn công không thể đoán trước: Nhờ chuyển động hình chữ L , các đòn tấn công của quân mã khó đoán trước và chặn hơn so với quân tượng.

Nhược điểm của quân mã so với quân tượng

Phạm vi hạn chế: Không giống như quân tượng, có thể di chuyển khắp bàn cờ chỉ trong vài nước đi, chuyển động của quân mã bị giới hạn trong một số ô vuông nhỏ tại một thời điểm, làm giảm tốc độ tổng thể của quân mã.

Phụ thuộc vào vị trí: Quân mã có tác động ít hơn khi được đặt ở rìa hoặc góc bàn cờ, trong khi quân tượng có thể có hiệu quả ở hầu hết mọi vị trí.

Mã là một quân cờ độc đáo trong cờ vua, mang đến những khả năng chiến thuật vượt trội so với bất kỳ quân cờ nào khác. Chuyển động hình chữ L và khả năng nhảy qua các quân cờ khác cho phép mã hoạt động theo những cách bất ngờ và tạo ra những đòn tấn công bất ngờ.
Hiểu cách sử dụng mã hiệu quả và nhận thức được những hạn chế của nó sẽ giúp bạn cải thiện ván cờ và tận dụng tối đa quân cờ đa năng này.

Hy vọng bài viết đã cung cấp thêm kiến thức về cờ vua cho bạn đọc!

Nếu bạn đang tìm một bộ cờ vua đẹp làm quà tặng hoặc để thực hành chơi cờ hàng ngày, hãy tham khảo tại ĐÂY.

Hotline tư vấn: 0906 018 559/ 0979 362 737.

0.0

0 Đánh giá